زمان مناسب برای تعویض روغن‌های ترمز، هیدرولیک و گیربکس

تقریبا همه رانندگان وسایل نقلیه از نحوه عملکرد روغن موتور و موعد تعویض آن مطابق با کیلومتر کارکرد اتومبیل...

تقریبا همه رانندگان وسایل نقلیه از نحوه عملکرد روغن موتور و موعد تعویض آن مطابق با کیلومتر کارکرد اتومبیل...

زمان مناسب برای تعویض روغن‌های ترمز، هیدرولیک و گیربکس

چهار‌شنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۳  ۰ نظر    بازدید

زمان مناسب برای تعویض روغن‌های ترمز، روغن هیدرولیک و روغن گیربکس

تقریبا همه رانندگان وسایل نقلیه از نحوه عملکرد روغن موتور و موعد تعویض آن مطابق با کیلومتر کارکرد اتومبیل اطلاعات کافی دارند، ولی سیالات مهم دیگری در اتومبیل مورد استفاده قرار می گیرد که همگی وظایف بسیار حساس و دقیقی را بر عهده دارند؛ در صورتی که در عملکرد درست هر کدام از این سیالات اختلال ایجاد گردد حوادث ناگواری در انتظار سرنشینان اتومبیل خواهد بود.

از جمله این سیالات کاربردی می ‌توان به روغن هیدرولیک، روغن گیربکس یا واسکازین و روغن ترمز اشاره نمود. آیا تا به حال در ذهن خود با این پرسش ها مواجه شده‌ اید که موعد تعویض روغن هیدرولیک و مایع ترمز چه موقع می باشد؟ عمر مفید این سیالات در حال کارکرد در اتومبیل چقدر است؟ آیا روغن هیدرولیک تازه در نرمی و عملکرد فرمان تاثیر دارد؟ آیا روغن ترمز تازه در قدرت ترمزگیری تاثیر دارد؟ آیا تعویض روغن گیربکس در نرمی و بی ‌صدا کارکردن گیربکس خودرو موثر می باشد؟ چطور می‌ توان دریافت که این سیالات خواص فیزیکی و شیمیایی خود را از دست داده و یا اصطلاحا فاسد شده ‌اند؟ در این نوشتار تلاش شده است که به قسمتی از این ‌گونه پرسش ها جواب داده شود.

* روغن هیدرولیک

ماشینی که دارای فرمان هیدرولیکی می باشد، به یک منبع انرژی برای کمک به راننده در زمان پیچیدن و دور زدن مجهز می باشد. بیش تر فرمان‌هایی که از چنین منبع انرژی برخوردار می باشند هیدرولیکی ‌اند. زمانی راننده غربیلک فرمان را می‌ چرخاند، پمپ هیدرولیک، روغن مربوطه را تحت فشار به سیستم فرمان اتومبیل انتقال می ‌دهد تا به واسطه اهرم‌بندی مناسب، چرخ ها به راحتی به طرفین گردش نمایند. روغن هیدرولیک مثل روغن های دیگر از اختلاط روغن پایه و مواد افزودنی تولید می گردد که می تواند با توجه به نوع روغن پایه و مواد افزودنی، کاربردهای گوناگونی در سیستم های مختلفی داشته باشد.

روغن هیدرولیک را می ‌توان پرمصرف ‌ترین روغن صنعتی نامگذاری نمود، از این ‌رو با توجه به مصرف بالا و کاربردهای متنوع و شرایط کاری مختلف، روغن هیدرولیک هم از تنوع بالایی برخوردار می باشد. در حقیقت روغن هیدرولیک در یک سیستم نقش انتقال ‌دهنده انرژی را ایفا می کند و در صورتی که روغن هیدرولیک دچار مشکل گردد، این وظیفه به خوبی انجام نشده و سیستم با اختلال یا توقف در کارکرد مواجه می گردد. به طورکلی وظایفی که از یک روغن هیدرولیک انتظار می رود، روان ‌کاری، انتقال نیرو، کاهش اصطکاک و سایش، محافظت از زنگ ‌زدگی اجزای سیستم و سازگاری با همه ی اجزای سیستم است. روغن‌های هیدرولیک به ‌شدت به آلودگی هایی که وارد آن‌ها می گردند حساس بوده و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن‌ها در اثر آلودگی و ایجاد شرایط سخت کاری تغییر می ‌کند.

خیلی از افراد بر این باورند که روغن هیدرولیک هم باید مانند روغن موتور، زمان و یا کیلومتر کار‌کرد مشخصی داشته باشد، در حالی‌ که این موضوع در روغن‌های صنعتی و به ویژه روغن هیدرولیک به تنوع تجهیزات، شرایط گوناگون کارکرد و نوع کاری که روغن در سیستم انجام می ‌دهد بستگی دارد، از این رو نمی توان برای همه ی انواع روغن‌های هیدرولیک مورد استفاده در ماشین های گوناگون زمان کارکرد یکسانی را تعریف نمود و آن را مبنای کار سیستم قرار داد. روغن های هیدرولیک عموما دارای افزودنی‌هایی میباشند که تجهیزات هیدرولیک را در برابر سایش، خوردگی و اصطکاک محافظت می نمایند. افرودنی‌های روغن هیدرولیک غالبا چند منظوره بوده و میزان آن‌ها در روغن هیدرولیک نباید به هر علتی کمتر شود. تغییر در وضعیت روغن هیدرولیک به واسطه تیره شدن یا مات شدن ظاهری رنگ آن، استشمام بوی سوختگی از روغن، تغییرات در گرانروی یا ویسکوزیته و همچنین کف کردن آن قابل تشخیص است.

ادامه کار با روغن اکسیدشده هم باعث تشدید سایش در تجهیزات متحرک و ایجاد مشکل در سیستم فرمان اتومبیل می گردد که موجب اجتماع لجن در مخزن و لوله‌ها می شود. در صورتی‌ که هیچ کدام از علائم فوق در روغن هیدرولیک مشاهده نگردد، پیشنهاد می گردد بر طبق پیشنهاد کمپانی سازنده و کارشناسان اتومبیل، این سیال بعد از هر 120 هزار کیلومتر پیمایش اتومبیل به طور کامل تعویض گردد. ضمنا به این نکته هم باید توجه داشت که هرگز روغن‌های هیدرولیک حتی با ویسکوزیته یکسان را نباید با هم مخلوط نمود.

* روغن گیربکس

یکی از روغن‌هایی که در اتومبیل مصرف می گردد، روغن دنده یا واسکازین می باشد. واسکازین کلمه روسی روغن دنده (Gear oil) می باشد. این روغن‌ها در گیربکس و دیفرانسیل ماشین مورد استفاده قرار گرفته و با روغن موتور تفاوت دارند. روغن دنده دارای مواد افزودنی مخصوصی می باشد که از چرخ‌ دنده‌ها و متعلقات آن‌ها در برابر فشار وارده محافظت می نماید. روغن دنده مخصوص دیفرانسیل چون در شرایط سخت‌تری کار می نماید، اغلب از روغن دنده گیربکس قوی ‌تر می ‌باشد. این روغن‌ها هم مثل روغن موتور طبق سطح کیفیت (API) و ویسکوزیته (گرانروی SAE) طبقه‌بندی می‌ گردند. این روان‌ ساز دارای گرانروی کم (حتی در دماهای پایین) بوده و با فلزات موجود در جعبه ‌دنده (فولاد و آلیاژهای مس)دارای سازگاری کافی می باشد.

واسکازین هم مثل دیگر روغن‌ها احتیاج به تعویض دارد که تعویض به‌ موقع آن موجب روان کارکردن گیربکس، بالا بردن عمر مفید قطعات، کاهش درجه حرارت گیربکس، کمتر شدن سر و صدا و در نتیجه بهتر شدن عملکرد آن می‌ گردد؛ کیلومتر تعویض آن هم بستگی به نوع خودرو و روغن گیربکس استفاده شده در اتومبیل و شرایط گوناگون آب و هوایی و کارکرد آن دارد که با در نظر گرفتن ترکیبی از رانندگی در داخل شهر و جاده حدود 30 هزار کیلومتر کارکرد باشد و نیز با تعویض دیسک و صفحه کلاچ، واسکازین هم تعویض می گردد.
این موضوع در رابطه با ماشین های دارای گیربکس اتوماتیک کاملا متفاوت می باشد. عملکرد این نوع گیربکس‌ها هیدرومکانیکی بوده و با استفاده از فشار روغن گیربکس و تنظیم مقدار فشار آن، نیروی لازم را از موتور به چرخ‌ها انتقال می دهد. تعویض دنده‌ها از طریق تغییر مسیر و کنترل فشار جریان روغن گیربکس در گیربکس توسط شیرهای الکترونیکی (شیر برقی) انجام می گردد. همه ی این اعمال و کنترل قسمت‌های گوناگون توسط نرم‌ افزاری که بر روی واحد الکترونیکی گیربکس (EGS) نصب است انجام می پذیرد.

در داخل گیربکس‌های اتوماتیک AL4 که در خانواده 206 مشاهده می شود، از واسکازین مخصوصی استفاده شده که اصطلاحا به روغن‌های مادام‌العمر (Lifetime) معروف هستند. منظور از این اصطلاح این نیست که هیچ‌گاه احتیاجی به تعویض ندارند، بلکه حکایت از مدت زمان زیاد کارکرد آن‌ها دارد.

روغن گیربکس در اثر ورود ذرات گرد و غبار از منافذی که روغن گیربکس از آن‌ها به بیرون نشت می ‌کند و همچنین کارکردن طولانی‌ مدت روغن گیربکس در دمای بالا به سرعت دچار استهلاک شده و موجب از بین رفتن خاصیت اولیه آن می گردد.

* روغن ترمز

مایع ترمز یا در اصطلاح عامیانه، روغن ترمز توسط اکثر رانندگان امروزی مورد بی توجهی قرار گرفته و با وجود اهمیت بالای آن متاسفانه خیلی از رانندگان و حتی تعمیرکاران لزومی به تعویض آن نمی‌ بینند. مایع ترمز در سطوح کیفی خاصی تولید می گردد و طبق کد استانداردی که از سوی اداره حمل و نقل امریکا برای روغن ترمزها تعیین شده سه نوع روغن ترمزDOT5 ،DOT4 و DOT3 در وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می ‌گیرد. شماره DOT بزرگ ‌تر نشان‌ دهنده بیشتر بودن دمای جوش روغن ترمز و در نتیجه کیفیت بهتر و تحمل بیشتر آن می باشد.

روغن ترمز DOT3 بر پایه ترکیبات پلی‌الیفاتیک با نقطه جوش حداقل 369 درجه فارنهایت، DOT4بر پایه استربورات با نقطه جوش حداقل 414 درجه فارنهایت و DOT5متشکل از پلی‌دی‌متیل‌سیلوکسان بر پایه سیلیکون یا نقطه جوش حداقل 468 درجه فارنهایت است. از بین استانداردهای ذکرشده، انواع DOT3 و DOT4تقریبا عملکرد مشابهی دارند، اما نقطه جوش DOT4 بالاتر می باشد. ولی DOT5 کاملا یا این دو مختلف بوده و جاذب رطوبت نمی باشد و فقط باید در سیستم هایی استفاده گردد که لاستیک‌ها و درزبندی‌ها با آن سازگار باشد، چرا که در غیر این صورت سیستم دچار خوردگی و نشتی می شود.

میانگین دمای جوش مایع ترمز بعد از 3 سال کارکرد، به علت جذب رطوبت، تا حد خطرناکی پایین می‌آید. خیلی از کارشناسان بر تعویض مایع ترمز هر 1 یا 2 سال یک بار بر حسب شرایط کارکرد اتومبیل تاکید دارند منطق آن‌ها بر پایه این واقعیت می باشد که مایع ترمز با پایه گلیکولی، رطوبت واردشده به سیستم را جذب می نماید و مایع ترمزی که رطوبت را جذب نموده باشد باعث به وجود آمدن ترک‌های میکروسکوپی در سیستم ترمز و در نهایت نشتی و ورود هوا می گردد. این مشکل در مناطق آب و هوایی مرطوب بیش‌تر مشهود می باشد. مایع ترمز اتومبیل ها تنها پس از 1 سال، به طورمیانگین دو درصد رطوبت جذب می نمایند؛ پس از 18ماه سطح آلودگی می ‌تواند بیش از 3 درصد شود و بعد از چند سال آلودگی مایع ترمز به 7 تا 8 درصد رطوبت می ‌رسد. بالا رفتن میزان رطوبت باعث ایجاد حباب‌های ریز در مایع ترمز می گردد. بررسی‌ها نشان می ‌دهد که سیستم ترمز چرخ‌های جلوی اتومبیل که خطوط انتقال نیمه ‌فلزی دارند، گرمای بالاتری نسبت به چرخ‌ های عقب تولید می نمایند؛ این دمای بالا نیازمند مایع ترمزی می باشد که بتواند آن را تحمل می نماید.

این نوع سیالات چون پایه گلیکولی دارند، خاصیت جذب آب و رطوبت در آن‌ها وجود دارد تا بتوانند رطوبت موجود در سیستم را جذب نمایند تا مانع پوسیدن سیستم ترمز و از بین رفتن مدارها گردد ولی هر ماده ای که چنین قابلیتی دارد بالاخره به نقطه اشباع هم می‌ رسد و در این زمان رطوبتی که به سیستم وارد می گردد برای روغن ترمز قابل جذب نیست و این رطوبت امکان دارد در بخش های گوناگون سیستم جمع و موجب بروز اشکال شده و پس از مدتی موجب فاسد شدن روغن ترمز گردد. در آن صورت دمای جوش روغن پایین آمده و در شرایطی که ترمزهای پی در پی یا شدید گرفته می ‌شود روغن ترمز به جوش می آید و موجب به اصطلاح خالی شدن ترمز می گردد. در نتیجه پیشنهاد می‌ گردد روغن ترمز حداقل هر 2 سال و یا ۶۰هزار کیلومتر به طور کامل از سیستم تخلیه و تعویض گردد.

منبع خبر:ایران جیب

دیدگاه خود را بیان کنید
Code Image

سلام!

روی یکی از نمایندگان ما در زیر کلیک کنید تا در واتساپ چت کنید

چت انلاین
فروش فروش
09303030394
گفتگو آنلاین
مشاوره مشاوره
09303030394
تماس بگیرید

09303030394

سلام! چطوری می تونم کمکتون کنم ؟
×
چطوری میتونم کمک کنم ؟